Odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy – dlaczego to takie ważne?

Światło jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na nasze samopoczucie oraz komfort i wydajność naszej pracy. Odpowiednia jasność w pomieszczeniach, w których przebywamy, pozwala na lepszą koncentrację i precyzję w wykonywaniu swoich zadań. Sprawia także, że mniej się męczymy. Jak sprawdzić, czy do naszego stanowiska pracy dociera odpowiednia ilość światła?

Dlaczego odpowiednie oświetlenie jest takie ważne dla naszego zdrowia?

Bez względu na miejsce i rodzaj pracy oświetlenie ma bardzo duży wpływ na naszą wydajność i jakość wykonywanych zadań. Zbyt słabe światło nadmiernie obciąża nasz wzrok, co prowadzi nie tylko do łzawienia i zaczerwienienia powiek oraz spojówek, bóli głowy i zmniejszenia ostrości widzenia, ale także senności spadku koncentracji i tym samym efektywności pracy. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy może to prowadzić do zwiększenia ilości popełnianych błędów i wypadków przy pracy. Długofalową konsekwencją pracy w niedoświetlonych pomieszczeniach jest także pogorszenie ogólnego samopoczucia, a nawet stany depresyjne.

Oświetlenie – jak wpływa na efektywność naszej pracy?

Badania naukowe potwierdzają, że oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników, które wpływają na jakość i efektywność naszej pracy oraz na nasze samopoczucie. Planując oświetlenie danego stanowiska, należy wziąć pod uwagę szereg czynników. Do najważniejszych należą dostęp do światła dziennego, wielkość danej przestrzeni oraz rodzaj wykonywanej pracy. Inne oświetlenie należy zastosować na stanowiskach pracy przy monitorach, gdzie jest dostęp do światła dziennego, a inne w zakładach produkcyjnych, czy halach magazynowych. Odmienne rozwiązania stosujemy także w lokalach komercyjnych, gdzie oświetlenie wpływa nie tylko na komfort pracy, ale jest także ważnym elementem wystroju.

Warto wiedzieć, że zgodnie z art. 207 § 2 Kodeksu pracy obowiązek zapewnienia właściwego oświetlenia stanowiska pracy spoczywa na pracodawcy. Kwestię oświetlenia szczegółowo reguluje norma PN-EN 124646. W niej znajdziemy najważniejsze wytyczne, jakie należy brać pod uwagę podczas projektowania oświetlenia stanowisk pracy.

Jakie oświetlenie w biurze, a jakie w zakładzie produkcyjnym?

Zanim zaczniemy rozważać konkretne dane dotyczące parametrów oświetlenia w miejscu pracy, konieczne jest wyjaśnienie znaczenia dwóch podstawowych jednostek: lux i lumen, które pozwalają nam określić strumień świetlny i natężenie światła. O strumieniu świetlnym emitowanym przez dane źródło światła informują nas lumeny. Lux to natomiast jednostka miary powalająca określić ile lumenów pada na 1m². Oznacza to, że uwzględnia ona wielkość obszaru, na którym rozprzestrzenia się strumień świetlny. Przykładowo ze źródła światła o mocy 600 lumenów, jeśli wszystkie te lumeny zostaną skierowane na powierzchnię 1m², uzyskamy natężenie oświetlenia o wartości 600 luxów, Jeśli jednak rozproszymy je na powierzchnię na 2m², będzie to już tylko 300 luxów, a na 4m² – 150 luxów. Dlatego to właśnie natężenie światła, czyli liczba luxów jest najważniejszym parametrem branym pod uwagę podczas badania oświetlenia na stanowisku pracy.

Natężenie światła, jakie powinno panować w danym pomieszczeniu, zależy przede wszystkim od jego funkcji i rodzaju wykonywanej pracy. Przykładowo w strefach komunikacyjnych oświetlenie powinno wynosić 150 lx. W składach towarów, strefach pakowania i wysyłki wymagane jest 200-300 lx. W pomieszczeniach biurowych, gdzie odbywa się kopiowanie i segregowanie dokumentów, wystarczy oświetlenie na poziomie 300 lx, jednak tam, gdzie wykonywana jest praca przy komputerze, powinno osiągać wartość 500 lx.

Wartości odpowiedniego natężenia światła różnią się też dla stanowisk pracy w przemyśle. Przy spawaniu wymagane jest 300 lx. W przypadku stanowisk pracy, gdzie odbywa się montaż, liczba luxów waha się od 200 lx do 750 lx – w zależności od precyzyjności działań. Pracownicy wykonujący szlifowanie lub inny rodzaj obróbki mechanicznej powinni mieć zapewnione światło o natężeniu 500 lx. W przypadku malowania 750 lx, a zadań precyzyjnych takich jak przygotowanie wzorników, czy szablonów – 1000 lx.

Ile luxów jest na naszym stanowisku pracy – jak to zmierzyć?

Często temat oświetlenia nie jest traktowany z należytą uwagą przez pracodawców i nas samych. Aby sprawdzić, czy na stanowisku, które zajmujemy, dociera odpowiednio dużo światła, wystarczy to zmierzyć za pomocą luksomierza. Gdy nie dysponujemy tego typu urządzaniem, możemy sięgnąć po dostępną dla każdego, intuicyjną w obsłudze aplikację LEDVANCE LUX-O-METER.

Każdy z nas może w kilka sekund ściągnąć ją na swój telefon i wykonać pomiar natężenia światła na swoim stanowisku pracy. Obsługa programu jest bardzo łatwa. Wystarczy ustawić telefon w odpowiednim miejscu i jednym kliknięciem uruchomić pomiar, aby dowiedzieć się, czy natężenie światła w miejscu, gdzie pracujemy, jest odpowiednie. Być może pozwoli nam to w łatwy sposób wyeliminować czynnik, który ma negatywny wpływ na nasze samopoczucie, zdrowie oraz jakość i wydajność naszej pracy.